“ If what was supposed to be destroyed in Paradise was destructible, then it can’t have been decisive; however, if it was indestructible, then we are living in false belief”
Franz Kafka, Aphorisms

Photography may now be regarded as a classic art, but then there is also video, installations, the most unimaginable happenings and everything else the 21st-century artist is bold enough to conceive. All these new media are often received negatively or even rejected (we are referring to the broader art-loving public, not to the experts who are …patient enough to appreciate originality, if only for its own sake). One reason may be that while these media are supposed to come from the complex everyday reality of our technological culture, the artists who resort to them often develop an idiom which the average exponent of contemporary culture finds hard or even impossible to follow. Any attempt to explain—let alone interpret—this phenomenon would require more space, a different mood and certainly a more profound study. Here, we shall only observe that the current “inaccessibility” of the new media is not an innate and inevitable trait; it may be simply that some artists adopt their postmodern ‘mystique’ without having shed the expressive style and structures from other materials and more conventional media: in video-installations, for instance, they apply narrative and symbolic methods which are foreign to them. This, however, is not the case with Maria Christea.
The latest (and the fifth solo) exhibition of the creatively laconic artist (who hides, chameleon-like, in a charming third-floor studio in the narrow lanes of Psyrri—she could hardly find a more suitable location in which to settle) is not without a narrative mood and symbolic intentions. The title of the show—Incessant Courses—is eloquent, but the brief press release explains it, anyway: “Repeated patterns of the past, rules of nature and social norms influence man, snare him, upset his balance and mould him. The dialogue among them shapes the human course”. All this may sound a little nebulous, but one main artistic obsession emerges clearly: man’s course towards self-realisation and self-knowledge is of a spiral shape. It unfolds in circles over an eternal, inescapable present, recreating the eternal opposites and erecting a succession of bridges between the inside and the outside. The fundamental concept that Christea promises to articulate seems complex; a tricky wager but one she may well win, since her postmodern media (the show-installation combines video projection, photographic constructions and the incessant motion of light within the space) do not resort to metaphysics to relate this incessant course. Instead, they become themselves the heroes of the narrative, their concurrent or alternating presence putting together a pulsating set of space-time narrations. Rather than attempt to symbolise their multiple meanings in the familiar, conventional ways of, say, painting or sculpture, they create themselves the structure of a rhythmic multiplicity—thanks to the imaginative ways in which they are linked in space-time, in parallel or in succession—which is at once form and content.

“Αν αυτό που καταστράφηκε στον Παράδεισο ήταν καταστρέψιμο, τότε δεν ήταν ουσιαστικό× αν όμως ήταν μη καταστρέψιμο, τότε ζούμε σε μια λαθεμένη πίστη”

Φραντς Κάφκα, Αφορισμοί

Μπορεί η φωτογραφία να εκτιμάται πλέον ως κλασική τέχνη×× υπάρχουν όμως ακόμη το βίντεο, οι εγκαταστάσεις, τα πέραν πάσης φαντασίας happenings και ό,τι άλλο τολμά να σκεφτεί ο εικαστικός καλλιτέχνης του 21ου αιώνα: όλα αυτά τα νέα εικαστικά μέσα προκαλούν συχνά αντιδράσεις αρνητικές έως και απορρηπτικές (και αναφερόμαστε εδώ στο ευρύτερο φιλότεχνο κοινό, όχι στους ειδικούς που έχουν την … υπομονή να εκτιμήσουν την πρωτοτυπία ακόμη και ως αυταξία). Ένας πιθανός λόγος είναι ότι, ενώ τα νέα αυτά μέσα φέρονται ως αντλημένα από την πολύπλοκη καθημερινότητα του τεχνολογικού πολιτισμού, εν τούτοις οι καλλιτέχνες που αποφασίζουν να τα χρησιμοποιήσουν αναπτύσσουν συχνά ένα εκφραστικό ιδίωμα δυσνόητο ή και ακατάληπτο από το μέσο-φορέα του σύγχρονου πολιτισμού. Αν θέλαμε να εξηγήσουμε ή, ακόμη περισσότερο, να ερμηνεύσουμε αυτό το φαινόμενο, θα χρειαζόμασταν περισσότερο χώρο, διαφορετική διάθεση και σίγουρα ενδελεχέστερη μελέτη. Εδώ περιοριζόμαστε να παρατηρήσουμε πως η τρέχουσα “ακαταληπτότητα” των νέων μέσων δεν αποτελεί εγγενές και αναπόφευκτο χαρακτηριστικό τους× απλώς, ίσως, κάποιοι καλλιτέχνες καταφεύγουν στο μεταμοντέρνο τους “μυστήριο” χωρίς να έχουν προηγουμένως απαλλαγεί από εκφραστικές δομές και τρόπους που ανήκουν σε άλλα υλικά, σε κλασικότερα μέσα: εφαρμόζουν, για παράδειγμα, στις βιντεοεγκαταστάσεις – αφηγηματικές και συμβολικές μεθόδους που δεν τους ανήκουν και δεν τους ταιριάζουν. Ωστόσο, μάλλον δεν είναι αυτή η περίπτωση της Μαρίας Χρηστέα.

Η νέα (πέμπτη ατομική) έκθεση της δημιουργικά φειδωλής Χρηστέα (κρυμμένη εκεί, σαν χαμαιλέοντας – αφού δεν θα έβρισκε πιο ταιριαστό τοπίο για να εγκατασταθεί- σε έναν γοητευτικό τρίτο όροφο, σε κάποιο από τα στενά του Ψυρρή) δεν στερείται αφηγηματικής διάθεσης και συμβολιστικών επιδιώξεων.Ο ίδιος ο τίτλος της είναι εύγλωττος - Αέναες πορείες. Μάλιστα, το λιτό δελτίο τύπου τον επεξηγεί: “Επαναλαμβανόμενα σχήματα του παρελθόντος, κανόνες της φύσης και κοινωνικές νόρμες επηρεάζουν τον άνθρωπο, τον παγιδεύουν, κλονίζουν την ισορροπία του, τον διαμορφώνουν. Ο διάλογος ανάμεσά τους συνθέτει την ανθρώπινη πορεία”. Μπορεί να φαίνονται κάπως νεφελώδη όλα αυτά, αλλά μια βασική καλλιτεχνική εμμονή γίνεται εύκολα αντιληπτή: το σχήμα της ανθρώπινης πορείας προς την αυτοπραγμάτωση και την αυτογνωσία είναι σπειροειδές. Εξελίσσεται κάνοντας κύκλους σε ένα αέναο αναπόδραστο παρόν, συνθέτοντας τα αιώνια αντίθετα και ρίχνοντας πολλαπλές διαδοχικές γέφυρες ανάμεσα στο μέσα και στο έξω. Η βασική νοητική σύλληψη που υπόσχεται να διατυπώσει η Χρηστέα μοιάζει περίπλοκη. Ένα δύσκολο στοίχημα που, ωστόσο, μπορεί να το κερδίσει, εφόσον τα μεταμοντέρνα μέσα της (η έκθεση-εγκατάσταση αποτελείται από παράλληλη προβολή βίντεο, φωτογραφικές κατασκευές και διαρκή κίνηση του φωτός μέσα στο χώρο) δεν καταφεύγουν στη σφαίρα της μεταφυσικής για να αφηγηθούν αυτή την αέναη πορεία, αλλά γίνονται τα ίδια ήρωες της αφήγησης, συγκροτώντας – με την ταυτόχρονη παρουσία και την εναλλαγή τους – ένα παλλόμενο σύνολο χωροχρονικών αφηγήσεων. Δεν αποπειρώνται να συμβολίσουν τα πολλαπλά τους νοήματα με τον κλασικό οικείο τρόπο (της ζωγραφικής, για παράδειγμα, ή της γλυπτικής) αλλά συγκροτούν καθαυτά, χάρη στις ευφάνταστες αρθρώσεις της παράλληλης ή της διαδοχικής συνύπαρξής τους στο χωροχρόνο, τη δομή μιας ρυθμικής πολλαπλότητας που είναι μορφή και περιεχόμενο μαζί. ​